YARATILIŞ 12-25. BÖLÜMLER
10. ÇALIŞMA: İBRAHİM’İN DENENMESİ
İSHAK KURBAN YOLUNDA (YAR. 22:1-19)
ZORLUKLAR TECRÜBE KAZANDIRAN DOSTLARIMIZ MIDIR?
Günahlı bir dünyada yaşamak acıları ve sıkıntıları da beraberinde getirmektedir. Birçok kişiye göre hayat bir sınavdır. Acılar ve sıkıntılar da sınavın en çetin sorularıdır. Peki bu soruların doğru yanıtları nedir? Bir düşünür, hayattaki zorlukları ‘düşman’ gibi görmek yerine, ‘tecrübe verici dostlar’ gibi algılamamızda fayda olduğunu söyler. Sizce zorlukları nasıl dost gibi görebiliriz?
Soru: Bugün yaşamınızdaki zorlukları, sıkıntıları ve acıları düşündüğünüzde bunlara karşı nasıl bir yaklaşım içindesiniz? Zorluklar karşısında tepkileriniz nedir? Grubunuzda konuşun.
İBRAHİM’İN DENENMESİ
Bölüm, “Daha sonra Tanrı İbrahim’i denedi” diye başlar. Kutsal Yazılarda denenme, Tanrı’nın çocuklarını, olgunlaşmaları için terbiye etmesinin bir parçası olarak açıklanmaktadır (Yak. 1:2-4). Tanrı insanı, imanını onaylamak ve adanmışlığını ve karakterini ortaya çıkarmak için dener. Ama İbrahim zaten denenmiş özellikle sabrının denenmesi dayanma sınırlarını aşmamış mıdır? Ancak İbrahim için asıl denenme şimdi başlamaktadır.
Tanrı, İbrahim’e seslenir, “İshak’ı, sevdiğin biricik oğlunu al, Moriya bölgesine git. Orada sana göstereceğim bir dağda oğlunu yakmalık sunu olarak sun” der. Yakmalık sunu, gönüllü tapınma; genel olarak bilmeden işlenen günahların bağışlanması; Tanrı’ya adanmışlık, bağlılık ve tam teslimiyeti ifade etmektedir. Yakmalık sunu kusursuz, erkek olmalı ve tamamen yakılmalıdır. Tanrı’nın İbrahim’den yakmalık sunu olarak sevdiği biricik oğlu İshak’ı sunmasını istemesi ilginçtir.
İbrahim için yakmalık sunu olarak sunacağı sadece bir oğul değildir. Bu isteğin derinliğini ve büyüklüğünü anlamak için İshak kimdir sorusunun yanıtını bulmak bize yardımcı olacaktır.
İshak,
- Tanrı’nın İbrahim’e verdiği soy vaadidir.
- Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı sonsuza dek sürecek tek taraflı antlaşmanın vaatlerindendir.
- İbrahim’in mirasçısıdır.
- İbrahim ve Sara’nın 25 yıl doğmasını bekledikleri vaat edilmiş çocuklarıdır.
- Mucizeyle, yani Tanrı’nın gücüyle dünyaya gelmiştir.
- Ulusların doğacağı ve kralların çıkacağı soyun başlangıcıdır.
- Diğer ulusları kutsayacak soyun ilk oğludur.
Anlaşıldığı üzere, İshak’ın ölümü İbrahim’in soyunu yok edeceği gibi Tanrı’nın İbrahim’e verdiği vaatleri de ortadan kaldıracaktır. İbrahim, oğlunu Tanrı’ya yakmalık sunu olarak sunduğunda her şeyini, geçmişiyle birlikte tüm geleceğini de Tanrı’ya sunmuş olacaktır. İbrahim Tanrı’nın isteğini yerine getirmek için harekete geçer.
İbrahim Ur kentinden Tanrı’dan aldığı çağrıyla yol çıkmıştır. Bütün bu yolculuğu boyunca, denenme zamanı gelene kadar, Tanrı’nın vaatleri İbrahim’le arasındaki ilişkide temel oluşturmuştur. Tanrı her seferinde vaatlerini pekiştirmiş ve alanlarını genişletmiştir. Şimdi, İbrahim İshak’ı Tanrı’ya yakmalık sunu olarak sunduğunda vaatler boşa mı gidecektir? Tanrı yaptığı antlaşmadan vaz mı geçmiştir?
Hayır! İbrahim sabah erkenden kalkar, iki uşağını ve oğlu İshak’ı yanına alır. Yakmalık sunu için odunları yardıktan sonra yola çıkarlar. Gideceği dağı uzaktan gördüğünde, uşaklarına “Siz burada, eşeğin yanında kalın, tapınmak için oğlumla birlikte oraya gidip döneceğiz” der. Oğlunu kısa bir süre sonra bağlayıp, sunağa yatırıp Tanrı’ya sunacak İbrahim’i düşündüğümüzde, nasıl böyle güçlü ve etkili bir cümleyi dile getirebilir?
Soru: Böyle bir isteği yerine getirmek üzere yola çıkan İbrahim sizce neler düşünüyordu? Biraz konuşalım.
İbrahim, yakmalık sunu için odunları oğluna verir, ateşi ve bıçağı kendi alır. Giderlerken İshak, “Baba, yakmalık sunu kuzusu nerede?” diye sorar. İbrahim, “Yakmalık sunu için kuzuyu Tanrı kendi sağlayacak” der.
İbrahim oğlu İshak’la birlikte sunağı hazırlayacağı dağın tepesine doğru ilerlerken Tanrı’nın az sonra yapacakları hakkında bilgisi yoktur. Ama İbrahim, Tanrı’ya tamamen güvenmekte ve imanla hareket etmektedir. Her şeyiyle tanrısı RAB’be teslim olmuştur.
Tanrı’nın belirlediği yere vardıklarında İbrahim bir sunak yapar. Oğlu İshak’ı bağlayıp sunaktaki odunların üzerine yatırır. Oğlunu kurban etmek üzere bıçağı eline aldığında RAB’bin meleği göklerden “İbrahim” diye seslenir, “Çocuğa dokunma, şimdi Tanrı’dan korktuğunu anladım, biricik oğlunu benden esirgemedin.” Tanrı, İbrahim’in kendisinden korktuğunu zaten biliyordu, ancak bunu söyleyerek hem İbrahim’e O’ndan korktuğu için hoşnut olduğunu dile getirmiş hem de bize Tanrı korkusu hakkında önemli bir ders vermiş olur.
Tanrı İbrahim’e bir koç gönderir, böylece yakmalık kurban sunusunu sağlar. İbrahim oğlunun yerine Tanrı’nın sağladığı koçu yakmalık sunu olarak sunar. Tanrı İbrahim’e bir kez daha antlaşmasına ve vaatlerine sadık bir RAB olduğunu gösterir. Oraya da Yahve Yire adını verir, İbranicede ‘RAB sağlayacak, RAB görecek’ anlamındadır.
Yüzyıllar sonra Tanrı bir kez daha kusursuz kurbanlık kuzuyu kendisi sağlayacaktır. Ademoğlu’yla dünyaya giren günah, İnsanoğlu’nun çarmıhta ölmesiyle yargılanacaktır. İsa Mesih antlaşma vaatlerini yerine getirmek ve İbrahim ile ruhsal ve bedensel soyunu Tanrı’ya adamak üzere kurban olacaktır.
RAB’bin meleği İbrahim’e ikinci kez seslenir. RAB kendi üzerine ant içerek, İbrahim’i biricik oğlunu esirgemediği için fazlasıyla kutsar. Soyunu göklerin yıldızları, kıyıların kumu kadar çoğaltacağını söyler. Soyu düşmanlarının kentlerini mülk edinecektir ve soyu aracılığıyla yeryüzündeki bütün uluslar kutsanacaktır, çünkü İbrahim Tanrı’nın sözünü dinlemiştir.
İbraniler 11:17-19 ayetleri İbrahim’in Tanrı’ya güveninin büyüklüğünü açıkça dile getirir: “İbrahim sınandığı zaman imanla İshak’ı kurban olarak sundu. Vaatleri almış olan İbrahim biricik oğlunu kurban etmek üzereydi. Oysa Tanrı ona, “Senin soyun İshak’la sürecek” demişti. İbrahim Tanrı’nın ölüleri bile diriltebileceğini düşündü; nitekim İshak’ı simgesel şekilde ölümden geri aldı.”
Soru: İbrahim’in hayatını kaybetme korkusuyla başvurduğu yalanları önceki çalışmalarımızdan hatırlıyoruz. Şimdi ise bu denenmeyle yıllarca beklediği vaat edilen oğlunun hayatını Rab’be sunmaya, böylelikle dolaylı olarak kendi geleceğini, hayatını feda etmeye razı gelen bir İbrahim görüyoruz. Sizce onun karakterinde yıllar içinde neler değişti, nasıl oldu bu değişim? Birlikte biraz konuşalım.
DENENMEDEN GEÇERKEN, TANRI BİZİMLE
İbrahim’in geçtiği bu denenme sarsıcı büyüklükteydi. Daha önce de çeşitli yollarla şekillerde imanı denenmişti ama RAB’bin kurban olarak oğlunu istemesi diğerleriyle karşılaştırılamazdı bile. İbrahim bu çağrıya itaat etmeyi seçtiğinde her şeyini ama her şeyini Tanrı’ya sunmuş oldu. Gösterdiği itaat Tanrı’yı hoşnut etti ve Tanrı İbrahim’i daha önce zaten vaat ettiği kutsamayla ödüllendirdi.
1. Petrus 1:6-7’de, “Bu nedenle şimdi kısa bir süre çeşitli denemeler sonucu acı çekmeniz gerekiyorsa da, sevinçle coşmaktasınız. Böylelikle içtenliği kanıtlanan imanınız, İsa Mesih göründüğünde size övgü, yücelik, onur kazandıracak. İmanınız, ateşle arıtıldığı halde yok olup giden altından daha değerlidir” yazmaktadır.
Soru 1: Bu söze göre, denemeler sonucu acı çekerken nasıl sevinçle coşabiliriz? Birlikte bu konuda üzerinde biraz konuşalım.
Soru 2: Yine bu söze göre, denenmeler ile imanımız arasındaki ilişki nasıldır? Birlikte cevaplandıralım.
Bizler iman yaşamımız boyunca çeşitli denenmelerden geçmekteyiz. Denenmelerden geçerken sevinçle coşabiliriz. Denenmelerin amacı, Tanrı’nın bizim acı eşiğimizi ölçmesi değildir. Ayette yazdığı gibi, içtenliği kanıtlanmış imanımız bize Mesih’in ikinci gelişiyle birlikte övgü, yücelik, onur kazandıracaktır, yani ödüllerimiz olacaktır.
1. Korintliler 10:13’te Pavlus, “Herkesin karşılaştığı denemelerden başka denemelerle karşılaşmadınız. Tanrı güvenilirdir, gücünüzü aşan biçimde denenmenize izin vermez. Dayanabilmeniz için denemeyle birlikte çıkış yolunu da sağlayacaktır” der. İbrahim’in Tanrısı bizim de Tanrımız’dır. İbrahim’e yakmalık kuzuyu sağladığı gibi bize de çıkış yolunu sağlayacaktır, çünkü O Yahve Yire’dir.
DENENMEDEN GEÇERKEN, ZAYIFLIKLARIMIZ AÇIĞA ÇIKAR
Denenmeler bizi hazırlıksız yakalar mı? Evet, denenmelerin ne zaman geleceğini bilemeyiz ama Kutsal Kitap denenmeler karşısında hazırlıklı olabilmemiz için bize yol gösterir. Zorluklarla ve sıkıntılarla karşılaştığımızda Tanrı’ya mı, başka şeye mi, yani neye öncelik verdiğimiz çok önemlidir. Tanrı yolunda yürüyen bir imanlı, imanının içtenliğini kanıtlayacaktır. Burada Tanrı’nın ortaya çıkardığı denenmeler ile Şeytan’ın bizi zorladığı ayartıları ayırt etmek önemlidir. Tanrı denenmelerle bizleri geliştirmeyi ve kendisine daha çok yaklaştırmayı amaçlar, Şeytan ayartılarıyla bizi Tanrı’dan uzaklaştırmaya ve günaha mahkum etmeye çalışır. Denenmeden geçerken Şeytan boş durmayacak ve çoğunlukla zayıf yanlarımıza saldıracaktır.
- Şeytan, denenmeden geçerken hangi zayıf yönlerime saldırıyor, Tanrı’ya güvenimi sarsmak için hangi yöntemleri kullanıyor?
- Şeytan’ın ayartılarına karşı hangi yollarla mücadele ediyorum?
- İman yaşamıma baktığımda, denenmelerden nasıl çıkıyorum; imanım güçlenmiş halde mi, yoksa yenilmiş mi?
Bu soruların yanıtlarını bu hafta boyunca düşünelim. Tanrı’ya güvenmek bir karardır, aynı zamanda bir seçimdir. Belki zorlandığımız belirli bir konuda “Tanrı’ya güvenmeyi tercih ediyorum” diyerek her gün kararlılığımızı göstermemiz gerekir.
İbrahim’in öyküsü denenmelerden geçenler için harika bir örnektir. Bu hafta üzerinde çalıştığımız bu bölümü birkaç kere daha okuyalım ve metin aracılığıyla Tanrı’nın konuşmasına izin verelim.
• Bu dersten öğrendiklerinizi kendi cümlelerinizle, kendi çiziminizle, hatta kendi şiirinizle ifade edebilirsiniz.
Resimlerin telif hakkı: Shutterstock (www.shutterstock.com) ve kamu malı. Onun dışında:
2.resim: Kamu malı: Gustave Dore (1832 - 1883) - İbrahim′in imanının imtihanı (1866) - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:016.The_Testing_of_Abraham%27s_Faith.jpg